Công tác quản lý, sử dụng, sắp xếp lại tài sản công là cơ sở nhà, đất trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2018-2024 và những vấn đề đặt ra

 

Theo số liệu báo cáo giám sát của đoàn, tính đến ngày 26/02/2025 toàn tỉnh có 2.615 cơ sở nhà, đất là tài sản công thuộc tỉnh quản lý; số cơ sở nhà, đất đã được cấp giấy chứng nhận QSDĐ là 1.913 cơ sở (chiếm 73,15%); số cơ sở chưa được cấp giấy chứng nhận QSDĐ là 702 (chiếm 26,84%) .Các cơ quan, tổ chức, đơn vị hành chính nhà nước thuộc tỉnh đang quản lý, sử dụng 1.258 cơ sở nhà (Trong đó: Cấp tỉnh: 125 cơ sở nhà, đất với tổng diện tích đất là 952.739 m² và diện tích nhà là 181.947 m²; Cấp huyện: 122 cơ sở nhà, đất với tổng diện tích đất là 528.938 m² và diện tích nhà là 120.091 m²; Cấp xã: 1.011 cơ sở nhà, đất với tổng diện tích đất là 1.704.707 m² và diện tích nhà là 256.094 m²); có 29 cơ sở không có nhu cầu sử dụng, đang xử lý; có 386 cơ sở nhà, đất chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tại các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc tỉnh đang quản lý, sử dụng 1.357 cơ sở nhà, đất (Trong đó: Cấp tỉnh: 263 cơ sở nhà, đất với tổng diện tích đất: 1.745.866 m² và diện tích nhà 278.594 m²; Cấp huyện: 1.094 cơ sở nhà, đất với tổng diện tích đất: 4.495.352 m² và diện tích nhà 789.985 m² );  số đơn vị sự nghiệp công lập không có nhu cầu sử dụng, đang bỏ không 62 cơ sở;  có 316 cơ sở nhà, đất chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc lập đề án kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết tài sản công là cơ sở nhà, đất tại đơn vị sự nghiệp công lập giai đoạn 2018 - 2024 cơ bản đảm bảo quy định pháp luật, chủ yếu là tài sản trên đất, không khai thác hết công suất. Một số đơn vị được nhà nước giao quản lý, sử dụng tài sản công thực hiện liên doanh, liên kết, cho thuê chưa đúng quy định pháp luật nhưng đã phát huy hiệu quả trong thực tiễn, tránh lãng phí nguồn lực đất đai, tài sản trên đất.
 

Nhìn chung công tác quản lý tài sản công trên địa bàn tỉnh được theo dõi, hạch toán theo chế độ kế toán hiện hành; cuối năm có thực hiện kiểm kê, kê khai và báo cáo về đơn vị chủ quản tổng hợp để cập nhật phần mềm quản lý tài sản công để báo cáo Bộ Tài chính theo quy định. Công tác thanh lý tài sản công trong giai đoạn 2018-2024 đối với 157 cơ sở nhà, đất là các trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp đảm bảo đúng quy định. Việc đầu tư xây dựng mới các trụ sở của các cơ quan, tổ chức, đơn vị trên địa bàn tỉnh đảm bảo đúng tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc theo Nghị định số 152/2017/NĐ-CP ngày 27/12/2017 của Chính phủ và Quyết định số 52/2019/QĐ-UBND ngày 30/12/2019 của UBND tỉnh quy định tiêu chuẩn, định mức sử dụng diện tích chuyên dùng tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý của tỉnh Quảng Trị. Đối với trụ sở làm việc cấp xã khi thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính từ 2019 - 2021 đã sắp xếp 37 cơ sở, trong đó có 32 cơ sở giữ lại tiếp tục sử dụng; 03 cơ sở điều chuyển; 02 cơ sở đã được phê duyệt phương án bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
 

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý, sử dụng tài sản công là cơ sở nhà, đất trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế đó là: Công tác quản lý, sử dụng các cơ sở nhà, đất của một số cơ quan, tổ chức, đơn vị còn thiếu chặt chẽ, không kịp thời tham mưu xử lý dẫn đến bỏ hoang nhiều năm gây lãng phí. Công tác quản lý đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các cơ quan chưa được chú trọng, chưa đồng bộ dẫn đến vướng mắc, bất cập trong việc thực hiện nhiệm vụ của đơn vị; còn nhiều cơ sở nhà đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Một số đơn vị sự nghiệp công thực hiện việc kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết các tài sản công là cơ sở nhà, đất chưa tuân thủ quy định tại khoản 2 Điều 173 Luật Đất đai năm 2013; khoản 2 Điều 16, Điều 34 Luật Quản lý tài sản nhà nước năm 2008; khoản 2, điểm a khoản 3 Điều 58 Luật Quản lý tài sản công năm 2017 và chậm xử lý theo quy định tại khoản 5 Điều 136 Nghị định 151/2017/NQ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công. Các cơ quan chuyên môn chưa kịp thời hướng dẫn thực hiện các nghĩa vụ tài chính khi sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê. Còn lúng túng trong việc thực hiện các thủ tục kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết để làm bãi đỗ xe, Căn tin…tại các cơ sở giáo dục, Bệnh viện đa khoa, Trung tâm y tế các huyện, thị xã, thành phố. Phần lớn các cơ sở nhà sau khi bàn giao cho địa phương, đơn vị quản lý, sử dụng chưa xây dựng phương án bảo trì, duy tu, bảo dưỡng trình cấp có thẩm quyền phê duyệt dẫn đến nguy cơ xuống cấp, gây mất an toàn trong quá trình sử dụng. Việc rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đối với cơ sở nhà, đất sử dụng sai mục đích hoặc không sử dụng chưa được thực hiện đồng bộ với kết quả sắp xếp lại và xử lý cơ sở nhà đất; kết quả thực hiện phương án sắp xếp, xử lý cơ sở nhà, đất của nhiều cơ quan, đơn vị, địa phương còn chậm, chưa đảm bảo tiến độ. Công tác kiểm tra, đôn đốc thực hiện phương án sắp xếp, xử lý chưa được chú trọng.
 

Để kịp thời khắc phục những tồn tại, hạn chế, vướng mắc đã được chỉ ra qua giám sát, Đoàn giám sát kiến nghị UBND tỉnh và các cơ quan, địa phương, đơn vị trên cơ sở chức năng, thẩm quyền được giao cần quan tâm thực hiện một số nội dung sau:

Thứ nhất: Tiếp tục làm việc với các cơ quan Trung ương để đề xuất sớm bàn giao về địa phương quản lý đối với các cơ sở nhà, đất không sử dụng hoặc không còn nhu cầu sử dụng, trong đó có các đơn vị vừa mới thực hiện sắp xếp lại theo Nghị quyết 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng như Cục Hải Quan, Bảo hiểm Xã hội, Ngân hàng Nhà nước, Kho bạc Nhà nước, Cục Thuế… Chỉ đạo cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã tiếp tục rà soát, đánh giá tổng thể hiện trạng sử dụng các cơ sở nhà, đất và phương án sử dụng các cơ sở nhà, đất của các tổ chức, cơ quan, đơn vị do cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017, Luật Đất đai năm 2024 và các văn bản hướng dẫn hiện hành có liên quan. Thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 40/CT-TTg ngày 24/10/2024 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác quản lý tài sản công tại các tổ chức Hội trên địa bàn tỉnh. Sắp xếp lại tài sản công là cơ sở nhà đất của các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện sáp nhập theo Nghị quyết số 18-NQ/TW trên địa bàn tỉnh như trụ sở Sở Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Lao động, Thương binh và Xã hội, Thông tin và Truyền thông, Đảng ủy Khối cơ quan và Doanh nghiệp...; có kế hoạch bố trí nơi làm việc cho các sở thành lập mới, các sở chưa có trụ sở làm việc như Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban quản lý dự án và Đầu tư xây dựng tỉnh... Dừng cải tạo, nâng cấp, xây dựng mới các trụ sở làm theo công văn chỉ đạo số 1907-CV/TU ngày 05/3/2025 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ; chỉ đạo kiểm tra, sử dụng đất của các doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn, dành quỹ đất xây dựng các thiết chế nhà văn hóa cơ sở.

Thứ hai: Chỉ đạo rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng để thực hiện duyệt phương án sắp xếp, xử lý cơ sở nhà, đất của tỉnh đảm bảo đồng bộ với quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng huyện, quy hoạch đô thị, quy hoạch khu chức năng đặc thù và quy hoạch nông thôn. Khẩn trương điều chỉnh kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất để thực hiện bán đấu giá 70 cơ sở nhà đất dôi dư đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy đồng ý chủ trương tại Thông báo số 613-TB/TU ngày 29/11/2023 theo đúng quy định. Tiếp tục chỉ đạo rà soát, xử lý theo thẩm quyền các cơ sở nhà, đất của các cơ quan, tổ chức, đơn vị hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi tỉnh quản lý không có nhu cầu sử dụng, hiện đang bỏ không (29 cơ sở nhà, đất của các cơ quan, tổ chức, đơn vị hành chính và 62 cơ sở nhà, đất tại các đơn vị sự nghiệp công lập). Khẩn trương hoàn chỉnh việc cấp, đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cơ quan, tổ chức, đơn vị theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Đất đai và pháp luật khác có liên quan. Chấm dứt các hoạt động kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết các tài sản công là cơ sở nhà, đất chưa đúng quy định của pháp luật. Xây dựng phương án liên doanh, liên kết theo đúng quy định của Luật Quản lý sử dụng tài sản công, Luật Đất đai và các luật có liên quan trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để thực hiện. Xây dựng Đề án tổng thể về quản lý, khai thác, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, quản lý rủi ro về tài chính trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định để chủ động bố trí ngân sách chi thường xuyên hằng năm. Chỉ đạo sử dụng tài sản công phục vụ công tác quản lý, cung cấp dịch vụ công, bảo đảm quốc phòng, an ninh theo hướng tiết kiệm, hiệu quả, đúng mục đích, công năng, đối tượng, tiêu chuẩn, định mức, chế độ theo quy định của pháp luật. Đối với tài sản phục vụ cung cấp dịch vụ công thuộc các đơn vị sự nghiệp quản lý, trường hợp không sử dụng hết công năng thì lập phương án hoạt động kinh doanh, cho thuê, liên doanh, liên kết trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.

Thứ ba: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, đảm bảo việc quản lý, sử dụng tài sản công đúng mục đích, hiệu quả, tiết kiệm ngân sách. Xác định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước của từng tổ chức, cơ quan, đơn vị trong việc quản lý, sử dụng các cơ sở nhà đất được giao quản lý và sử dụng nhưng để bỏ hoang không sử dụng, chưa tiến hành cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi thay đổi chức năng, nhiệm vụ; thực hiện liên doanh, liên kết chưa đúng quy định...gây lãng phí tài sản của nhà nước trong thời gian dài.

Bài, ảnh: Nguyễn Đăng Ánh