Cần thay đổi cơ chế tài chính xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển quỹ đất bằng chính sách khai thác và sử dụng quỹ đất hiệu quả

Thực hiện cơ chế tài chính xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch theo Nghị quyết số 17/2016/NQ-HĐND ngày 19/8/2016 của HĐND tỉnh (bắt đầu từ năm 2017 đến hết năm 2019), toàn tỉnh đã xây dựng được 127 khu dân cư tập trung, với tổng diện tích 2.293,52 ha

Khu đô thị Võ Thị Sáu, thị xã Quảng Trị
 

Hiện nay các địa phương đang triển khai đấu giá quyền sử dụng đất, nếu số thu đạt dự toán năm 2020 của HĐND tỉnh giao thì số thu lũy kế từ năm 2017-2020 sẽ đạt 3.082 tỉ đồng. Số vốn này bổ sung nguồn vốn đầu tư công trung hạn 2016- 2020, tương đương 55- 58% nguồn vốn phân cấp do tỉnh quản lý, góp phần rất quan trọng trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển khu dân cư, chỉnh trang đô thị và thúc đẩy quá trình đô thị hóa ở khu vực nông thôn; giải quyết nhu cầu đất ở và điều chỉnh mật độ dân cư của các địa phương. Trong nguồn thu đấu giá quyền sử dụng đất dành 10% để các địa phương thực hiện cơ bản nhiệm vụ xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xác lập quyền sử dụng đất của hộ gia đình, tổ chức; xây dựng được bản đồ địa chính điện tử xếp tốp 10 trong cả nước; dành 10% bổ sung quỹ phát triển đất, tăng tiềm lực ngân sách tỉnh để ứng vốn cho công tác giải phóng mặt bằng, ứng vốn đẩy nhanh tiến độ thi công một số công trình trọng điểm. 

Trong đó có 69 khu dân cư trung tâm các phường, thị trấn và 58 khu dân cư tập trung nông thôn. Các khu dân cư tập trung hầu hết được xây dựng hệ thống hạ tầng như đường giao thông; cấp nước, thoát nước; hệ thống điện lưới nội bộ. Tỉ lệ xây dựng hạ tầng thiết yếu tại các khu dân cư trung tâm các phường, thị trấn chiếm khoảng 30- 35% so với tổng diện tích; các khu dân cư do Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh thực hiện có tỉ lệ xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu cao hơn, từ 50- 60%. Các dự án khu dân cư tập trung xây dựng hoàn thành có số lượng đất ở là 7.930 lô, trong đó tại thành phố Đông Hà có 4.015 lô. Nguồn thu từ đấu giá quyền sử dụng đất trong 3 năm, kể từ năm 2017 đến năm 2019 đạt 2.162 tỉ đồng, chiếm 35- 40% tổng thu nội địa hằng năm. 
 

Khu đô thị Nam Đông Hà

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được thì việc thực hiện cơ chế tài chính xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển quỹ đất và giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch còn bộc lộ những hạn chế. Đó là hầu hết các địa phương chưa tạo được quỹ đất sạch, quỹ đất dự phòng để thu hút đầu tư; những vị trí thuận lợi, trung tâm, có giá trị thương mại cao được khai thác trước và hầu hết phục vụ cho nhu cầu đầu tư ngắn hạn, hằng năm; phát triển quỹ đất chưa gắn với quy hoạch phát triển khu dân cư, phân bố lại khu dân cư; toàn tỉnh có số lượng đất ở là 7.930 lô, nếu tính mỗi lô là một hộ gia đình, và tính mỗi hộ gia đình có 4 nhân khẩu thì số nhân khẩu tăng tương ứng là 31.720 người. Giả thiết với cách tính nội suy trên đây thì dân số tăng tương đương với quy mô 6 xã, trong đó tại thành phố Đông Hà tăng tương đương quy mô dân số của 2 phường và trong lần sắp xếp lại đơn vị hành chính xã, phường, thị trấn, khu phố, thôn, bản vừa qua hầu hết các địa phương chưa tính đến yếu tố giãn dân, phân bố lại dân cư. Giá trị đất của tỉnh Quảng Trị thấp so với các tỉnh lân cận trong khu vực miền Trung là một phần do cung lớn hơn cầu. Cụ thể, toàn tỉnh có 7.930 lô đất, số lô đã bán 3.791 lô, chiếm 47%. Tính riêng trên địa bàn thành phố Đông Hà có số lô đất ở 4.015 lô, số lô đã bán chiếm 40%. Tính chung toàn tỉnh số lô đã xây dựng nhà ở so với số lô đất đã bán chiếm khoảng 15%, phản ánh nhu cầu nhà ở của người dân chưa phải cấp bách. 

Trước những vấn đề đang đặt ra, theo chúng tôi cần nghiên cứu thay đổi cơ chế khai thác quỹ đất bằng chính sách khai thác và sử dụng quỹ đất. Chẳng hạn như thực hiện đấu thầu dự án theo quy định của pháp luật để tăng hiệu quả giá trị đất đai. Hiện nay, số lô đất đã xây dựng nhưng chưa bán chiếm trên 50%, vậy nên thời gian tới cần ưu tiên khai thác quỹ đất sạch để dự phòng cho đầu tư phát triển và dành quỹ đất sạch cho thu hút đầu tư theo quy hoạch tỉnh giai đoạn mới./.

Bài, ảnh: LT